Cwestiynau Cyffredin
Oes angen cymeradwyaeth foesegol arnaf ar gyfer y prosiect hwn?
Mae'n ofynnol i'r holl staff a myfyrwyr gwblhau'r hunanasesiad ar fewnrwyd y Coleg Gwyddoniaeth cyn casglu unrhyw ddata. Bydd yr atebion i'r cwestiynau yn yr hunanasesiad yn penderfynu a oes angen adolygiad moesegol pellach gan Bwyllgor Moeseg Ymchwil y Coleg Gwyddoniaeth. Os nad oes angen adolygiad pellach, bydd golau gwyrdd i'w weld ar y system a darperir rhif cymeradwyaeth unigryw drwy e-bost.
Pam fod angen cymeradwyaeth foesegol?
- Cynnal Cywirdeb Ymchwil: Mae cymeradwyaeth foesegol yn sicrhau bod yr ymchwil a wnawn yn bodloni'r safonau uchaf o ran cywirdeb. Mae'n destament i'n hymrwymiad i gynhyrchu canlyniadau dibynadwy a dilys.
- Diogelu Cyfranogwyr: Yn enwedig mewn ymchwil dynol ac anifeiliaid, mae cliriad moesegol o'r pwys mwyaf i sicrhau nad yw llesiant, hawliau ac urddas y rhai sy'n cymryd rhan yn cael eu peryglu. Mae hyn yn hanfodol nid yn unig o safbwynt moesol ond hefyd er mwyn sicrhau dilysrwydd ein data.
- Sicrhau Cywirdeb Data: Pan gaiff protocolau ymchwil eu hadolygu ar gyfer moeseg, gellir nodi diffygion neu ragfarnau posibl yn y fethodoleg a'u hunioni. Mae hyn yn arwain at ganlyniadau gwell a mwy cywir.
- Meithrin Ymddiriedolaeth y Cyhoedd: Er mwyn i'n hymchwil gael effaith barhaol, rhaid i'n cyfoedion a'r cyhoedd ymddiried ynddo. Mae cadw at ganllawiau moesegol yn eu sicrhau o'n hymroddiad i ymchwil drylwyr a chyfrifol.
- Osgoi Ôl-effeithiau Cyfreithiol a Sefydliadol: Gall casglu data heb gymeradwyaeth foesegol arwain at ganlyniadau difrifol, yn amrywio o dynnu gweithiau cyhoeddedig yn ôl i gamau cyfreithiol.
Mae'n hollbwysig felly bod pob ymchwilydd yn deall ac yn parchu arwyddocâd ystyriaethau moesegol yn eu gwaith. Nid yn unig y mae'n adlewyrchiad o'n proffesiynoldeb, ond mae hefyd yn pennu gwerth ac effaith ein cyfraniadau i'r byd academaidd.
Gall cyfweliadau a holiaduron ymchwil godi materion sy'n achosi trallod i gyfranogwyr wrth siarad neu feddwl amdanynt. Ydy hyn yn golygu na allaf ddefnyddio cyfweliadau neu holiaduron yn y fy astudiaeth?
Nid yw'r posibilrwydd y gallai cyfweliadau neu holiaduron achosi trallod i'ch cyfranogwyr yn golygu na allwch ddefnyddio'r dulliau hyn i gasglu data. Yr hyn y bydd angen i chi ei wneud, fodd bynnag, yw sicrhau cefnogaeth, gwybodaeth a sgiliau rhywun i helpu os byddant mewn trallod. Gallai hyn gynnwys sgiliau gwrando a gwybodaeth ysgrifenedig am wasanaethau sydd ar gael yn lleol i ddarparu cymorth tymor hwy i unigolion. Nodwch eich cynlluniau i ymdrin â thrallod cyfranogwyr yn eich cais am gymeradwyaeth foesegol.
Mae rhagor o wybodaeth yn y nodiadau arweiniol canlynol: Moeseg y Coleg Gwyddoniaeth - trallod cyfranogwyr
Oes angen i mi ofyn i'r cyfranogwyr lofnodi ffurflen gydsynio? Mae rhai pobl yn gyndyn i gymryd rhan os gofynnir iddynt lofnodi rhywbeth.
Rhaid i chi gael cydsyniad ffurfiol ysgrifenedig gan gyfranogwyr. Efallai y bydd eithriadau ar gyfer rhai mathau o holiaduron dienw, lle rhagdybir bod cwblhau'r holiadur yn arwydd o gydsyniad. Mae'n bosib y bydd hyn yn berthnasol i holiaduron sy'n cael eu cwblhau drwy ddolen we (e.e. SurveyMonkey) neu holiaduron a anfonir drwy’r post lle mae’r ymatebwyr yn dynodi eu cydsyniad drwy ddychwelyd yr holiadur i chi.
Gallwch lawrlwytho enghraifft o ffurflen cydsyniad cyfranogwr yma: Moeseg y Coleg Gwyddoniaeth - ffurflen cydsyniad cyfranogwr
